|
Ma’lumki, ko`pincha Sharq, jumladan turkiy xalqlarning o`zanlari, roviylari, go`yandalari, baxshi, shoir va dostonchilari ana shu mushtaraklik tarkibidagi hikoya, nasr bo`limlarini badiiy ifodali nutq tarzida, nazm (she’riy) parchalarini esa o`ziga xos cholqular jo`rligida kuyga solib aytganlar. Bunday asarlar doston deb nomlangan. «Doston» forscha so`z bo`lib, luqaviy jihatdan turlicha ma’nolar kasb etadi: 1.« دستان – daston-afsona, hikoya, rivoyat». 2.«Nasr yo nazmiy matnga asoslanib musiqa bilan aytiladigan poema, ertak, tarix». 3.« دساتئن – musiqa cholqusining dastasi, grifi». 4.«Cholg`u asboblarida barmoq o`rni va ushbu joyda hosil qilinadigan parda degan ma’nolarni bildiradi.
Istilohiy ma’nosini A.Fitrat quyidagicha tar’riflagan: «Burungi turklarning shulon-shilon (shohona bazm, ziyofat), motam, to`y kabi umumiy yiqinlarida, ibodatlarida baxshilar qo`buzlarini chalib, o`rnuqa yarasha dostonlar (qahramon hikoyalari), maxtanishlar (faxriyalar), ashulalar, marsiyalar o`qur ekanlar». |
